800.000 ton voedsel verloren

En dat is niet een beetje! Naar mijn bescheiden mening is het zelfs meer dan 800.000ton…
Maar we moeten deze cijfers toch met een korreltje zout nemen. Of liever, in het juiste licht stellen. Die 800.000 ton is verdeeld over akkerbouw (vooral aardappelteelt), veehouderij en visvangst. En laat ik nu net over dat laatste niks weten. Dus, dat gedeelte negeren we even. (Als er hier iemand dit komt lezen en mij meer kan vertellen over visvangst, doe gerust)

Van veehouderij ken ik ook niet veel, maar er wordt gesproken over sterfte, en dan kan ik maar 1 ding zeggen. De dieren in de veehouderij zijn levende wezens, en levende wezens kunnen ziek worden en sterven. Indien hier vreemde cijfers opduiken (boeren waar opvallend veel sterfte is bvb) dan moet daar zeker iets aan gedaan worden. Maar dan spreken we over elke zaak apart.

Over de akkerbouw kan ik meer vertellen. Eerst en vooral misschien de aardappelteelt. Het is inderdaad zo dat de kleine patatjes op het veld achter blijven. Hoe dit komt? Wel, dat is zeer simpel. Ik leg effe kort uit hoe een aardappelrooier werkt…

(Bron: AVR)

Op de tekening hierboven zie je de verschillende transportbanden langs waar de aardappels doorheen de machine gaan. Transportband (1) is de graafmat, die de ruggen aardappels met grond en al in de machine brengt. (2),(3) en (4) zijn de rooimatten. Deze hebben een “steek”, een opening tussen de spijlen om losse aarde van tussen de gerooide aardappels te kunnen laten vallen. Rooimat (2) is tevens uitgerust met kloppers, die de mat op en neer laten deinen zodat de aarde nog gemakkelijker er van tussen valt. Aardappeltjes die kleiner zijn dan de “steek”, vallen hier natuurlijk mee tussen de spijlen. De “steek” gaat van 36 tot 43mm, dus we spreken echt over zeer kleine patatjes.
band (5) is de egelband, een band met rubberen uitsteeksels die resterend loof en onkruid verwijdert.
Via de ringelevator (8) komen de aardappels op de leesband (10) terecht. In goeie omstandigheden gebeurd er helemaal niets op de leesband, in slechte omstandigheden (modder, veel kluiten, rotte aardappels) staan hier enkele mensen langs die handmatig stenen, kluiten of rotte en beschadigde aardappels uitrapen.
Combinatie (11), (12) en (13) kan de leesband (10) vervangen. In deze combinatie zit er een rollenset (11) die ondermaatse aardappeltjes, steentjes en kluitjes aarde verwijderd.

Dit is de doorsnede van een moderne aardappelrooier, en deze manier van werken is door te trekken over de verschillende merken en types. Zoals je kan zien heeft de mechanisatie er voor gezorgd dat er een automatische triering gebeurd, en ondermaatse patatjes op het veld blijven.
Bij mijn grootouders worden de aardappels nog met de hand geraapt. (andere posts hierover) Vroeger, toen mijn grootouders nog hun eigen varken hielden, werd elk patatje opgeraapt. Want, die kleintjes, dat was goed voor aan het varken te geven. Zo is het inderdaad. Die kleine patatjes die op het veld achter blijven, zijn niet meer dan varkensvoer.

Maar, en nu komt het grote probleem, willen we ook die patatjes recupereren, dan moet al de aarde die de machine opgeschept, ook afgevoerd worden… Ofwel vallen de kleine patatjes mee met de losse aarde, ofwel gaat de aarde mee naar de fabriek/opslagplaats. En dit is economisch niet te verantwoorden.

Dus ja, er blijven patatjes op het veld. Patatjes die niet bruikbaar zijn als voedsel rechtstreeks. Willen we dat verlies beperken, dan zit er maar 1 ding op. Elk najaar opnieuw aardappels rooien met de hand, en op handen en knieën alles oprapen wat je tegen komt.
Zijn er vrijwilligers?

Behalve bij de aardappels zijn er nog andere akkerbouw en groenteteelten waar veel verlies is. Zo worden per spruitenstruik enkel de goed gecalibreerde spruiten geoogst. Te dikke/dunne spruitjes blijven op het veld. De extra bewerkingen om ook die spruitjes te oogsten weegt niet op tegen de extra winst die kan gemaakt worden. Erger nog, moesten die extra bewerkingen wel gebeuren, dan moet de prijs van de spruitjes enorm stijgen, of de boer draait verlies.
Ook andere koolgewassen kennen verlies omdat er te dikke/dunne exemplaren tussen zitten.
Raapjes kunnen geoogst worden tot het vriest. Dus kan het goed gebeuren dat een half veld verloren gaat door vorst. Daar kunnen we nu eenmaal weinig aan doen.

De verliezen die er nu zijn in bvb de aardappelteelt zijn verliezen die overblijven na volledig uitgewerkte mechanisatie, waar sterk gelet is om verliezen te beperken.
Om andere verliezen op te vangen moeten er nieuwe technieken en technologieën ontwikkeld worden. Ingenieurs en boeren werken hier samen aan.

Hierbij nog een klein filmpje van een AVR aardappelrooier: