De toekomst van (Ford) Genk

Wat een klap deze week op de radio. Het nieuwsbulletin van 9u was nog niet goed bezig of er kwam al info binnen uit Genk. De directie had een kort bericht voorgelezen van de Amerikaanse directie, dat Ford Genk sluit als de huidige modellen uit productie gaan, pakweg eind 2014. 10.000 mensen, directe en indirecte werknemers vallen plots zonder werk. Mensen die hun hele leven bij Ford hebben gewerkt, die als koppel elk hun plaats aan de band (of op de bureau) hadden.
Een ongelooflijke klap voor de mensen, de stad, de provincie, Vlaanderen en België.

Maar, ik probeer vol te houden aan wat ik preek, namelijk dat elke tegenslag een opportuniteit kan zijn. Ik ga me hier niet uitlaten over de houding van de ministers of regering, over hoe schandalig het is, en of brugpensioen al dan  niet ok is.
Ik wil eens nadenken over wat wel kan in Genk, namelijk het stof afschudden en naar een toekomst werken.

Een eerste idee is in de automobielsector blijven. Er is in Genk heel veel knowhow over hoe een auto moet gebouwd worden, er zijn mensen die capabel zijn om auto’s in elkaar te vijzen. “Maar de fabriek sluit omwille van overcapaciteit” hoor ik je denken. Inderdaad, ik denk dan ook niet aan gewone standaard wagens.
Ook in de krant deze week: “Brussel wil tienduizenden parkeerplaatsen schrappen.” Ook al lijkt dat ondoenbaar, en in de verste verte heeft dit niks te maken met Genk en Ford, maar toch… er is een link.
Steden gaan dringend op zoek moeten gaan naar oplossing voor de mobiliteitsproblemen die ze nu ondervinden. Een uitgebreid netwerk van klein openbaar vervoer biedt hier een oplossing.
Tadaaa, Ford Genk wordt EM Genk (ElectroMobile Genk).
Een samenwerking tussen Universiteit Hasselt en wat rest van Ford Genk, de universiteit doet onderzoek naar mobiliteit, milieu en samenleving, EM Genk zorgt voor de concrete uitwerking van de oplossingen van de universiteit.
Ik denk bijvoorbeeld aan smartgrids, draadloos elektro-voertuigen laden, elektrovoertuigen zelf.
Stel je een stad voor, waar je langs de rand parkeert met je Focus of Mondeo, die niet langer welkom is in de stad. Of je neemt de trein tot een bepaald station. Daar stap je over op klein openbaar vervoer. Een licht elektrisch voertuig, dat plaats biedt voor een 8tal mensen (De EM eCityGo) , dat je quasi aan de deur van je werk afzet, voor de cinema dropt of je doorheen een park naar de bib brengt.
Of elektrische fietsen (de EM eCityBike) die via een fietsverhuurnet deze minitransporters verder aanvullen.
De winkels, restaurants en dergelijke worden beleverd met een compact elektrisch vrachtvoertuig (de EM eCarGo).
Er kan in samenwerking tussen unief en nieuwe onderneming een hele lijn van compacte, modulaire voertuigen en transportoplossingen ontwikkeld worden.
En zoals er fietsverhuurdiensten zijn, kunnen 2 en 4zits personenwagentjes ook gehuurd worden voor langere of specifieke transporten.

Behalve de mobiliteits-oplossingen is er ook ruimte voor voedselproductie op wat rest van Ford Genk.
Ik weet niet hoe groot de parkings zijn aan de Ford, maar ik neem aan dat dat toch enkele hectaren inneemt. Niet al die hectaren moeten parking blijven. Er is plaats voor een stadsboerderij, iets dat mooi past in het hele duurzame ontwikkeling verhaal, met minimale impact op mobiliteit. De parkings moeten niet opgebroken worden, gewoon in containers, verhoogde bedden en plantzuilen kunnen groenten en kleinfruit lokaal geteeld worden voor lokale afzet. Misschien niet de gigantische creatie van werkgelegenheid, maar goedkope, lokale groenten.
Behalve groenten en fruit is er zeker ook ruimte voor piscicultuur. Verschillende fabriekshallen gaan leeg staan. Door deze aan te wenden om in gesloten systeem vissen te kweken, kan er op verantwoorde wijze gezond voedsel gekweekt worden. Het water kan trouwens gebruikt worden in de stadsboerderij als bemesting!

En waarom niet denken aan hernieuwbare energie? Ford Genk speelde met het idee om een grote biomassa-ketel te plaatsen om de boel te verwarmen. Ook daarvoor is nog altijd plaats op de terreinen van de Ford. Op de open grond tussen de terreinen en loodsen, op omliggende stroken etc kan biomassa geteeld worden. Een gemengde aanplant van snelgroeiende plaatselijke houtsoorten, gecombineerd met Miscanthus en verder aangevuld met snoeihout van de stad Genk zelf (als OVAM wil meewerken natuurlijk) kan een biomassa ketel voeden. De gewasresten van de stadsboerderij gemengd met GFT-afval van de stad kunnen in een vergister. Beide systemen samen voeden turbines met hogedrukstoom voor elektriciteit, de restwarmte kan dienen voor de gebouwen te verwarmen en eventueel langsliggende (stads)wijken.
De daken van de loodsen kunnen gebruikt worden om via zonnepanelen stroom op te wekken, al ben k daar echt geen fan van, maar de daken kunnen ook gebruikt worden om algen te kweken, die omgezet kunnen worden in biodiesel of bio-ethanol.

En waarom geen woongelegenheid? In de loodsen kunnen volgens mij via een doos-in-doos-systeem wel wat woonblokken gemaakt worden. Prettig toch, in een groene, levende omgeving, vlak bij je werk, ruimte om de kids te laten spelen, lokaal gekweekte groenten en vis, en trots zijn op je werk bij EM Genk!

Ook is er natuurlijk plaats voor startende ondernemers. Een incubator in samenwerking met de universiteit en hogeschool, co-workingspace, labo’s en testruimtes.

De laatste plekjes kunnen ingevuld worden met ontspanning. Bars, mogelijkheid om kunst tentoon te stellen of muziek te spelen, misschien een kleine cinema (het moeten niet altijd gigantische zalen zijn!).

Dit is natuurlijk heel utopisch. Maar toch. Laat de overheid deze tegenslag aangrijpen als een opportuniteit, en geld steken in een ontwikkeling waar ruimte is om mensen te laten groeien, nieuwe technologieën kunnen ontstaan, er een organisch geheel ontstaat van basis noden (voedsel, huisvesting), werken en ontspannen. Laat Ford Genk een mogelijkheid zijn tot het ontwikkelen van een stad in een stad. Een zelfdragend geheel dat ooit pure industrie was, maar na het wegvallen van de Ford een toonbeeld van echte ontwikkeling.

 

By the way, ik sta altijd open voor een constructief gesprek hieromtrent met investeerders, overheid, lokale beleidsmakers en anderen die toekomst zien in dergelijk project. ‘t Is maar dat ge t weet he 😉
En als het ooit zo ver is, remember, you’ve read it here first!

Meer dan 2.000 cafés dicht sinds rookverbod

Sinds 1 juli, toen het rookverbod in cafés van kracht werd, zijn er al 2.005 zaken stopgezet of failliet gegaan. Dat is een stijging met 43 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar, toen 1.400 zaken hun deuren sloten. (Bron: De Standaard)

Dat staat vandaag te lezen in ondermeer De Standaard. Ik heb toch enkele bedenkingen bij deze titel, bij dit artikel.
Komt het door het rookverbod dat die cafés dicht zijn (moeten) (ge)gaan? Of spelen er andere factoren een rol?
43% meer cafés dicht tegenover dezelfde periode vorig jaar. 2005 zaken die tussen 1 juli en nu zijn dicht gegaan. Vorig jaar waren het er 1400. In totaal zijn dat dus 3405 cafés die gesloten zijn over een periode van 1 jaar, verspreid over 2 jaar. Hoeveel cafés schieten er nog over in België?

Ikzelf rook (soms) en heb die overgang naar rookvrije cafés eigenlijk met gemengde gevoelens onthaald. Ik maakte me bedenkingen over de gezelligheid op café (een pint en een saf), maar was ook blij dat ik mijn kledij de dag na een cafébezoek niet in de wasmand moest gooien.
In de zomer was het best gezellig, dat buiten roken, maar hoe zou het zijn in de winter? We hebben nog geen strenge winter gehad, dus tot nu toe viel dat best mee.
Vanuit mijn standpunt is het rookverbod eigenlijk best een goeie zaak. Zo rook ik opmerkelijk minder, stink ik niet meer naar gerecycleerde rook en kom ik terug mensen tegen die gedurende lange tijd niet op café gingen omwille van de rook die er hing (pikt in de ogen, pakt op de adem, kledij stinkt, gezondheidsredenen etc)
Een minpuntje dat wel het vermelden waard is, is dat je in vele cafés plots de WC ruikt, terwijl die geur vroeger overheerst werd door de sigarettenwalm.

Maar behalve dat rookverbod zijn er volgens mij andere, belangrijkere, factoren die bijdragen tot het hoge sluitingscijfer van cafés.
Zo mogen we niet uit het oog verliezen dat 2011 geen plezant jaar was op gebied van de economie. Ikzelf heb af en toe de bedenking gemaakt dat een pint thuis misschien net iets minder lekker is, maar wel pakken goedkoper. Die pinten dat ik dan thuis dronk waren pinten die Wannes of Katrien niet tapten. En ik had eigenlijk niet echt te klagen qua financiën. Maar de cijfers liegen er niet om. Vele mensen hebben financiële problemen. En de keuze tussen een pintje op café of brood op de plank is dan snel gemaakt. (Behalve als je een echte alcoholieker bent, want die eten toch niet…)
De werkloosheid is gedaald, maar door de stijging van bvb de energieprijzen is het budget per gezin gedaald. Prioriteiten moeten gesteld worden.

Maar behalve de economische situatie vraag ik mij af hoeveel cafébazen het rookverbod niet aanhalen om hun slabakkend café te sluiten. Het werk van een cafébaas is niet gemakkelijk, en zeker niet te onderschatten.
Als er dan plots zo een omwenteling zich aandient, waar de nodige investeringen bij horen (terras, rokerslokaal etc), en je café toch al niet te schitterend draait, dan is de keuze snel gemaakt. Sluiten die handel.
Of overlaten aan iemand die met een propere lei wil herbeginnen.
Of als je als cafébaas stillekesaan de gezegende jaren begint te benaderen, dan heb je in zo’n “plots” rookverbod geen zin meer. Je vaste stamgasten hebben een kruk waar hun spreekwoordelijke naam op staat, en onder de asbakken zie je nog de originele kleur van de formica tafeltjes. Die stamgasten krijg je niet meer buiten om hun zelfgerold sigaretje te roken. Een pensioen dient zich aan, en het bruin cafeetje gaat dicht.
Is dit een rechtstreeks gevolg van het rookverbod? Eigenlijk niet. Het is de keuze van de cafébaas die het rookverbod aanhaalt als reden om andere redenen niet te moeten aanhalen.

Ik vraag me trouwens af hoeveel nieuwe cafés er zijn opengegaan, of hoeveel van die meer dan 2000 cafés er ondertussen zijn overgenomen.